Beyincikte bulunan ve ismi tonsil olan bölümlerin omurga kanalı yönünde yer değiştirmesine beyincik sarkması ya da bilimsel adı ile Arnold-Chiari malformasyonu (ACM) denilmektedir. Beyincik omurilik kanalına sarktığı zaman beyincik ve üst omurilik, yani beyin sapı, kanal içinde sıkışmaya uğramaktadır. Bunun bir sonucu olarak da beyincik ile omurilik sarkmasının belirtileri ve bunların tam ortasından geçen tıkanmanın belirtileri daha da gelişmektedir. Bunların içinde en fazla önem taşıyanı ise kanalın tıkanmış olmasıdır. Beyinle omuriliğin arasında devamlı dolaşım halindeki beyin omurilik sıvısı (BOS) tıkanıklık üzerinde birikmektedir ve bunun sonucunda hidrosefali meydana gelmektedir. Bu tıkanıklığın aşılması amacı ile beyinden güçlü bir basınç gelmekte ve bunun sonucunda da omurilik kanalı genişlemektedir. Buna da siringomyeli adı verilmektedir. Bunun yanı sıra, bu ikisi farklı rahatsızlıklarda veya tek başına da görülebilmektedir.

Hidrosefali, beyinde sıvı birikmesi durumudur ve bu durumun sonucunda hastada şiddetli baş ağrısı meydana gelmektedir. Bu hastalığın tanısının koyulabilmesi için tomografi gerekmektedir. Omurilik, yani spinal kordun içerisinde sıvı toplanmasına ise siringomyeli adı verilmektedir. Bu hastalığın tedavi edilmemesi halinde daha da ilerleyerek omurilik üzerinde yıkıcı olabilecek hasara yol açabilmektedir. Bu hastalığın belirtisi olarak hastanın kollarında his ile güç kaybı olabilmektedir. Bu hastalıkta genel olarak hastanın sinir bölgelerinde ağrı görülebilmekte ve ısı duyusunda kayıp yaşanabilmektedir. Bunun yanı sıra, hastanın uzuvlarında farkında olmadığı yanıklar meydana gelebilmektedir.

Beyincik sarkması rahatsızlığında beyin sapı ile beyinciğin sıkışmasından kaynaklı olarak hastanın yürümesinde bozukluklar, gözlerinde istem dışı hareketler (nistagmus), öncelikle sıvı gıdalar olmak üzere bazı gıdaları yutarken güçlük çekme ve nazoze konuşma ismi verilen genizden konuşma gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Beyincik sarkması hastalığında birçok hastada beyinciğin, baş çukuru bölgesinden omurilik kanalına doğru az bir sarkması mevcut olmakla birlikte belirgin bir sıkışma söz konusu olmamaktadır. Böyle bir olguda yukarıda yazılan belirtilerin henüz oluşmamış olmasından kaynaklı olarak bu hastalar için cerrahi tedavi gerekmemekte, bu hastalar takipte kalabilmektedir.

Ameliyat yöntemi, sadece hastanın muayenesi sürecinde ya da hastalığın araştırılmasında hastada sıkışıklık belirtisi görülmesi halinde uygulanmaktadır. Ameliyat yönteminde ana prensip, sıkışmış olan bölgenin rahatlamasını sağlamaktır. Ameliyat esnasında hastayı rahatlatabilmek amacı ile ense kökü ile boyun omurunun üzerinde bulunan iki arka kemiği alınmakta ve beyinle omuriliği sarmalayan zar şeklindeki yama ile genişletilmektedir. Buna dekompresyon ismi verilmektedir. Bu yöntemin uygulanmasına rağmen hastalığın devam etmesi halinde hastaya beyin omurilik sıvısını vücudun boşluk kısımlarına göndermeye yarayan bir sistem yerleştirilmektedir ve buna şant ismi verilmektedir.

Beyincik sarkması hastalığının belirtileri kendini gösterir biçimdedir ve bu sebeple de çoğunlukla erken teşhis edilmektedir. Erken teşhis sonucunda hastaların fonksiyonlarında bir kayıp olmadan günlük yaşamlarına dönmeleri mümkündür. Ancak cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, ameliyatın riskleri ve komplikasyonları da göz önünde bulundurulmalıdır. Tedavi sürecinde multidisipliner bir yaklaşım benimsenmeli, nöroloji, beyin cerrahisi ve fizik tedavi uzmanlarının işbirliği içinde çalışması sağlanmalıdır.

Özetle, beyincik sarkması karmaşık ve ciddi bir rahatsızlık olup, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile yönetilebilir. Hastaların yaşam kalitesini artırmak ve komplikasyonları minimize etmek için düzenli takip ve tedavi önemlidir.