Beyin sarkması, beyinciğin (cerebellum) alt kısmının omurilik kanalına doğru sarkmasıyla karakterize edilen yapısal bir bozukluktur. Bu durum, beynin dengede tutulmasında görev alan beyincikte meydana gelir ve genellikle doğumsal olarak kabul edilir. Beyin sarkması, çocukluk çağında veya daha öncesinde belirtiler gösterebilir. Doğum sonrası oluşmaz ancak belirtiler zamanla ortaya çıkabilir ve ilerleme gösterebilir. Beyin sarkması nadir görülen bir durum olduğundan, teşhisi oldukça zordur.

Beyin sarkmasının belirtileri, beynin etkilenen bölgelerine göre değişiklik gösterebilir. Beyincik sapı, omurilik veya beyinciğin kendisi etkilenebilir. Bazı durumlarda, hastalarda hiçbir belirti olmayabilir. Olası belirtiler aşağıdaki gibidir:

Beyin sarkmasının kesin nedeni bilinmemektedir ancak genellikle ana rahmindeki bebeğin gelişiminde yaşanan bazı sıkıntılardan dolayı ortaya çıktığı düşünülmektedir. Gebelik sürecinde aşağıda sıralanan faktörlere maruz kalmak beyin sarkmasına yol açabilir:

Beyin sarkmasında kesin tedavi genellikle cerrahidir. Beyin sarkması için farklı cerrahi seçenekler bulunmaktadır. En sık uygulanan cerrahi yöntemler şunlardır:

Baskıyı Azaltma Operasyonu: Beyin kökünde mevcut olan baskıyı azaltmak amacıyla kafanın arka tarafında açılan bir delik vasıtasıyla ufak bir kemik parçası alınır. Bu sayede kafatası altındaki alanın genişlemesi sağlanır. Omurga üst tarafından bir parça çıkarılarak beyin-omurilik sıvısının akışı sağlanabilir.

Endoskopik 3. Ventrikülostomi: Beyin çukuru duvarında ufak bir delik açılarak bölgeye sıkışan sıvı çekilir. Bu yöntemle beyin içi basıncının azalması sağlanır.

Ventriküloperitoneal Şant: Kafatasından delik açılır ve kateter olarak adlandırılan bir alet sayesinde bölgede sıkışan sıvı alınır. Operasyon sayesinde basıncın azalması sağlanır.

Omurilik Çözme Ameliyatı: Bazı vakalarda omurilik sıra dışı şekilde omurgaya bağlanmış olabilir. Operasyon sayesinde omurilik omurgadan ayrılarak gerilim azaltılır.

Uygulanan operasyonlardan sonra belirtiler genellikle ya tamamen geçer ya da azalır. Ancak cerrahi müdahalelerde nadir de olsa bazı riskler bulunmaktadır.

İlaç Tedavisi: Beyin sarkması belirti vermiyorsa, doktor cerrahiyi önermez. Bu gibi durumlarda hasta rutin olarak takip edilir. Şiddetli olmayan belirtilerde ağrı kesici ve yatıştırıcı ilaç tedavisi uygulanır. Hastaların %90'ında takip yöntemi tercih edilir. Ancak %10'luk kısımda eğer cerrahi gerekiyorsa vakit kaybetmeden cerrahi yapılmalıdır. Beyin sarkması oldukça ciddi ve ihmal edilmemesi gereken bir hastalıktır. Tedavide geç kalındığında hastayı yatağa bağlayabilir ve ölümle sonuçlanabilir.