Beyin Sarkması

Beyin sarkması, beyni dengede tutmakta görevli olan beyincikte gerçekleşen yapısal bir bozukluktur. Yaşanan belirtilerin çocukluk çağı ya da daha öncesinde görülmesi beklenir. Beyinciğin alt tarafının omurilik kanalına doğru sarkması olarak tanımlanır. Teşhisi çok az olduğu için beyin sarkması sık karşılaşılan bir hastalık olarak değerlendirilmez. Doğumsal bir hastalık olarak kabul edilir ve doğum sonrası oluşmaz. Ancak belirtiler sonradan görülebilir ve ilerleme gösterebilir.

Beyin sarkması belirtileri

Beyin sarkmasının belirtileri beynin etkilenen bölgelerine göre değişim gösterebilir. Yaşanan sarkma bazı durumlarda beyincik sapını, bazı durumlarda ise omuriliği etkisi altına alabilir. Bazen de beyinciğin kendisi etkilenerek farklı bulgular yaşanabilir. Beyin sarkmasında çoğu kişide herhangi bir belirtti olmayabilir. Olası belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir;

• Algılama güçlüğü
• Boyun ağrısı
• Başın arka kısmında ağrı. Yaşanan ağrı hareket anında, gülerken ya da esnerken belirginleşebilir. Öne eğilirken artabilir.
• Denge problemleri ve baş dönemsi
• Görme bozuklukları, gözlerde kontrolsüz hareketler
• Bacak ve kollarda karıncalanma hissi ve his kaybı
• Büyüme geriliği
• Yutkunma sorunları
• İşitme kaybı
• Kulak çınlaması
• Mide bulantısı
• Uyku problemleri
• Depresyon
• Soğuk ya da sıcağı ayırt edememe
• Kollarda yangı

Beyin sarkması nedenleri

Beyin sarkmasının neden kaynaklandığı tam olarak bilinmese de, ana rahmindeki bebeğin gelişiminde yaşanan bazı sıkıntılardan dolayı beynin etkilenerek sarkmanın oluştuğu düşünülmektedir. Gebelik sürecinde aşağıda sıralanan sıkıntılara maruz kalmak beyin sarkmasına yol açabilir.

• Tehlike arz eden kimyasallara maruz kalmak
• Gebelikte vitamin ve mineral eksikliği yaşamak
• İltihaplı hastalıklar
• Alkol ve madde bağımlılığı
• Genetik

Beyin sarkması tedavisi

Beyin sarkmasında kesin tedavi genellikle cerrahidir. Beyin sarkması için farklı cerrahi seçenekleri kullanılabilir. En sık kullanılan cerrahi seçenekler;

Baskıyı azaltma operasyonu: Beyin kökünde mevcut olan baskıyı azaltmak amacıyla kafanın arka tarafında açılan bir delik vasıtasıyla ufak bir kemik parçası alınır. Bu sayede kafatası altındaki alanın genişlemesi sağlanır. Omurga üst tarafından bir parça çıkarılarak beyin-omurilik sıvısının akışı sağlanabilir.

Endoskopik 3. ventrikülostomi: Beyin çukuru duvarında ufak bir delik açılarak bölgeye sıkışan sıvı çekilir. Bu yöntemle beyin içi basıncına azalması sağlanır.

Ventriküloperitoneal şant: Kafatasından delik açılır ve katater olarak adlandırılan bir alet sayesinde bölgede sıkışan sıvı alınır. Operasyon sayesinde basıncın azalması sağlanır.

Omurilik çözme ameliyatı: Bazı vakalarda omurilik sıra dışı şekilde omurgaya bağlanmış olabilir. Operasyon sayesinde omurilik omurgadan ayrılarak gerilim azaltılır.

Uygulanan operasyonlardan sonra genellikle belirtiler ya tamamen geçer ya da azalabilir. Ancak uygulanan ameliyatlarda nadirde olsa bazı riskler göz ardı edilmemelidir.

İlaç tedavisi: Beyin sarkması şayet belirti vermiyorsa, doktor cerrahiyi önermez. Bu gibi durumlarda hasta rutin olarak takip edilir. Şiddetli olmayan belirtilerde ağrı kesici ve yatıştırıcı ilaç tedavisi uygulanır. Hastaların %90 gibi bir bölümünde takip yöntemine başvurulur. Fakat %10'luk kısımda eğer cerrahi gerekiyorsa vakit kaybı yaşamadan cerrahi yapılmalıdır. Beyin sarkması oldukça ciddi ve ihmal edilmemesi gereken bir hastalıktır. Tedavide geç kalındığında hastayı yatağa bağlayabilir ve ölümle sonuçlanabilir.

Beyin sarkması için alınması gereken önlemler

• Boyun bölgesinin devamlı rahat tutulması gerekir. Gerilmemesine ve darbe almamasına özen gösterilmelidir.
• Hastanın konforlu ayakkabılar seçmesi, aktiviteler anında beyinde sarsıntıyı önleyeceğinden dolayı önemlidir.
• Futbol, yüzme, tenis gibi spor aktiviteleri beyin sarkması olan hastalar için uygun değildir.
• Hastanın devamlı yumuşak yastık kullanması ve uykusunun düzenli olması gerekir.